Tìm hiểu công nghệ e:HEV trên Honda Civic Hybrid: Độc đáo và khác biệt
Honda cũng tham gia vào quá trình điện khí hoá với dải sản phẩm xe Hybrid, và tương lai cũng sẽ là những mẫu xe điện như một số thương hiệu khác. Là nhà sản xuất xe 2 và 4 bánh nổi tiếng, Honda luôn có những công nghệ độc đáo của riêng minh và có lẽ, công nghệ Hybrid e:HEV mà hãng đang áp dụng cũng là một trong những công nghệ độc đáo như vậy.
Thông thường với những chiếc xe Hybrid (hay còn gọi là full hybrid) sẽ có 2 kiểu truyền động chính. Kiểu thứ nhất là truyền động nối tiếp, đây là hệ truyền động sẽ ưu tiên sử dụng động cơ điện là nguồn động lực chính, động cơ đốt trong sẽ là phụ hoặc dùng để cung cấp động lực để sạc cho bộ pin. Kiểu thứ 2 sẽ là truyền động song song, động cơ đốt trong sẽ đảm nhiệm nhiệm vụ truyền động chính, động cơ điện chỉ đóng vai trò phụ, giảm tải cho động cơ đốt trong để đem đến khả năng tiết kiệm nhiên liệu hơn. Thế nhưng, Honda e:HEV lại hoàn toàn khác khi là loại thứ 3, tức vừa có thể là truyền động song song, vừa là truyền động nối tiếp.
Cấu trúc hệ thống e:HEV
Động cơ điện
Những chiếc xe Honda e:HEV sẽ được trang bị 2 động cơ điện. Trong đó, 1 động cơ với nhiệm vụ thu hồi năng lượng và truyền động với công suất tối đa có thể đạt 181HP và 315 Nm Mô-men xoắn (như trên Honda Civic Hybrid). Động cơ này sẽ hoạt động độc lập ở dải tốc độ chậm cho đến khoảng dưới 100km/h, điều đó có nghĩa, dù bạn đi thế nào, động cơ đốt trong có đang nổ máy hay không thì bạn vẫn đang di chuyển xe bằng động cơ điện này.
Một động cơ điện còn lại sẽ giữ nhiệm vụ là máy phát điện cung cấp nguồn điện trực tiếp cho động cơ điện truyền động kể trên hoặc nếu dư thừa năng lượng, chúng sẽ được sạc vào bộ pin dự trữ. Trong trải nghiệm thực tế, các hệ thống làm việc với nhau rất "ăn ý" bởi khi nhấn ga tăng tốc, bạn sẽ khó để nhận ra được sức mạnh đến bánh xe đang là từ động cơ điện dù cho động cơ đốt trong đang lên xuống vòng tua.
Bên cạnh đó, nhờ vào động cơ có khả năng thu hồi năng lượng nên hệ thống phanh của xe hoạt động vô cùng hiệu quả, khác biệt hẳn so với các thế hệ Honda Civic động cơ đốt trong truyền thống, lý giải cho việc này chính là vì động cơ điện đã giúp phanh xe hiệu quả hơn, can thiệp lực chính xác hơn trước khi kích hoạt hệ thống ABS (thì sẽ hiệu quả hơn so với việc đạp phanh thông thường đến khi ABS kích hoạt).
Động cơ đốt trong
Đây là nguồn động lực chính dùng để quay mô-tơ phát điện trong hầu hết thời gian xe di chuyển từ 20km/h trở lên. Động cơ dung tích 2.0L hút khí tự nhiên mà Honda trang bị sử dụng chu trình Atkinson (thiên cho tiết kiệm nhiên liệu, bền bỉ, nhưng công suất thấp). Vòng tua hoạt động lý tưởng của động cơ này sẽ đâu đó khoảng 2.000 rpm. Tuy nhiên, khi xe hoạt động ở dải tốc độ cao trên 100km/h, động cơ đốt trong sẽ là nguồn cung cấp động lực truyền đến bánh xe song song với động cơ điện.
Hộp số
Mặc dù tên gọi là e-CVT thế nhưng trong thực tế các mẫu xe này hoàn toàn không có cơ cấu hộp số CVT hay hộp số có cấp như truyền thống. Thay vào đó, những chiếc xe e:HEV của Honda chỉ có duy nhất 1 bộ côn/ nồi (Clutch) và tên kỹ thuật mà Honda gọi bộ phận này là "Lock-up Clutch". Khi xe vận hành ở tốc độ cao (thường từ trên 100km/h), hệ thống côn này sẽ kết nối truyền động từ động cơ đến bánh xe với 1 tỉ số truyền duy nhất (tương đương với số cao nhất trên xe số sàn, tỉ số truyền thông thường ở mức 0,8).
Như vậy có nghĩa là, bên trong "hộp số" giờ đây sẽ hoàn toàn không có các hệ thống dây đai truyền động như những mẫu xe CVT khác của Honda, cũng không có các cấp số như xe thông thường. Thay vào đó sẽ là 2 động cơ điện và 1 bộ côn/nồi (Clutch).
Chắc chắn để các động cơ "làm việc với nhau" một cách nhịp nhàng và hiệu quả thì cần đến hệ thống các hộp điều khiển. Honda gọi đây là hệ thống PCU với cấu tạo bên trong là một bộ điều khiển - (PDU) chuyển đổi dòng điện DC sang AC và một bộ điều khiển điện áp (VCU), dòng điện tối đa được sản sinh lên đến 650V cung cấp đến động cơ điện.
Intelligent Unit (IPU)
Thay vì chỉ là bộ pin thông thường, Honda gọi đây là cả một hệ thống mà trong đó sẽ bao gồm bộ Pin lithium-ion kết hợp với hệ thống ECU để điều khiển và lưu trữ năng lượng.
Các chế độ vận hành
Trong điều kiện vận hành tốc độ thấp (khoảng đâu đó trên dưới 30km/h) và lượng pin cho phép, mẫu xe e:HEV có thể di chuyển hoàn toàn bằng điện mà không cần khởi động động cơ đốt trong
Chế độ Hybrid của những mẫu xe e:HEV sẽ linh hoạt sử dụng nguồn điện, có thể sẽ chỉ là nguồn năng lượng từ máy phát điện (mà động cơ đốt trong truyền động đến) hoặc có thể kết hợp từ máy phát và bộ pin cùng lúc.
Chế độ truyền động bằng động cơ sẽ tự động chuyển đổi khi chạy ở tốc độ cao. Sức mạnh của động cơ được truyền trực tiếp đến bánh xe thông qua hệ thống "lock-up clutch".
Tạm kết
Về thiết kế có thể tạm nói rằng đây đều là những kết cấu đơn giản, công việc phức tạp nhất là phân chia lực đến bánh xe thì đã do hệ thống máy tính đảm nhiệm. Việc cần làm rõ là việc nếu động cơ điện trục trặc, chi phí thay thế hay sửa chữa có cao hay không mà thôi. Tuy nhiên có 1 điều có thể chắc chắn rằng, việc truyền động bằng động cơ điện sẽ dễ dàng để thay thế, sửa chữa hay phục hồi so với hộp số CVT hay hộp số có cấp.
Về phần động cơ, với động cơ hút khí tự nhiên hoạt động bằng chu trình Atkison cũng có được sự ổn định, bền bỉ so với những động cơ tăng áp vốn phức tạp và hoạt động ở cường độ cao hơn.
Tạm bỏ qua yếu tố có tiết kiệm nhiên liệu hơn nhiều hay không thì, với hệ thống e:HEV này đã mang lại cho chiếc xe nhiều sức mạnh hơn, trải nghiệm vận hành mượt mà, êm ái hơn đáng kể so với cấu hình động cơ tăng áp kết hợp với hộp số CVT truyền thống của Honda, đây thực sự là một công nghệ đem đến trải nghiệm tốt cho người lái, đáng để thử.